زبان عرفانی: تحلیل زبان شناختی و معرفت شناختی عرفان

بررسی زبانِ عرفانی از پژوهش هایی است که به طورِ هم زمان با دو متغیر، یعنی زبان و عرفان، سروکار دارد. چنین پژوهشی از طرفی با طرحِ جامعی دربار? زبان و از طرفی دیگر با موضوعِ عرفان و کارکردهای آن مرتبط است. در مبحثِ زبان -چنان چه آن را موضوعِ پژوهش های عرفانی به شمار بیاوریم- باید بتوان از یک طرحِ نشانه شناختی منسجم آغاز کرد و تا دامنه گسترده تری مانند کلام موضوع را بسط و تفصیل داد. از ضروریات مقدماتی چنین بحثی، وجود شبکه منسجمی است که بتواند بررسی زبان را از سطحِ کوچک تری مانند نشانه، دال، و مدلول آغاز کند و با بسطِ آن به سطحِ کلی تری مانند گزاره برسد و از این گذر شرایطِ معناداری گزاره، و کارکردهای زبانی آن را بکاود و نهایتاً شرایطِ حاکم بر بافت های کلّی تری مانند کلام را بررسی کند. در مبحثِ عرفان نیز، باید بتوان به طورِ نظام مندی به کارکردهای عرفان- و نه چیستی آن پرداخت.کارکردهای عرفان چه در حوز? نظری و چه در حوز? عملی همواره با موضوعاتی چون معاملاتِ عرفانی(تجرب? طریقی)، احوالِ عرفانی، معرفتِ عرفانی و هستی شناسی عرفانی مرتبط است. به بیانی دیگر، مادامی که چیستی تجرب? عرفانی موضوعِ پژوهش نباشد، می توان با استناد به برخی از ویژگی های عرفان به طبقه بندی معناداری در این حوزه دست زد. این طبقه بندی شاملِ تجربه، احوال، معرفت و هستی شناسی عرفانی است. با ترکیب دو متغیرِ مستقلِ زبان و عرفان پژوهشی را می توان پی ریزی کرد که دغدغه اصلی آن زبانِ عرفانی باشد. در چنین پژوهشی از جمعِ این دو متغیرِ مستقل استفاده می شود، یعنی از طریقِ بررسی زبان در ساحت های متمایز عرفانی تحلیل هایی صورت می گیرد که به طورِ هم زمان از دو روش زبان شناختی و معرفتِ شناختی استفاده می کنند.